djkoelkast

Dan de volgende 2 (de Korg onderaan behandel ik in de volgende post). De Casio FZ-10M, de rackversie van de FZ-1. Een sampler. Voor die tijd een zeer indrukwekkende machine. Een 16-bit sampler (9KHz tot 36Khz: van 29 seconden (36KHz) tot 116 seconden (9KHz) sampletijd) die 8-stemmig polyfoon is. De rackversie heeft 2MB geheugen en een HD diskdrive. Je kunt maximaal 64 samples tegelijk in het geheugen houden (zolang het geheugen niet vol is). Alles mono overigens. Hij heeft een grafisch display en wordt bediend met knoppen, cursor en sliders. Je kunt hiermee samples bijknippen, loopen, bewerken (bijvoorbeeld reverse). Er zitten ook ingebakken waveforms in, waardoor het eigenlijk ook een synthesizer is, op basis van gesamplede waveforms. En het wordt nog gekker: je kunt je eigen waveforms tekenen (wel heel omslachtig, pixel voor pixel) en zo unieke geluiden maken. Deze sampler heeft 8 apart toewijsbare outputs, DCF filters en DCA envelopes. Zo kun je dus bepaalde geluiden op een bepaalde uitgang zetten en op een bepaald kanaal van je mengpaneel, zodat je ze bijvoorbeeld apart het volume kunt regelen of per sound een ander effect kunt gebruiken, of 2 bijna identieke sounds gebruiken op 2 kanalen om het zo stereo te maken. DCF: Digitally Controlled Filter DCA: Digitally Controlled Amplifier Met een DCF kun je het geluid filteren, waardoor het bijvoorbeeld doffer klinkt (low pass filter) en dat ook "bewegen" tijdens je sound. Je zou de DCA kunnen koppelen aan je modulatiewiel (links op je synthesizer met toetsen zitten meestal 2 wielen: modulatie en pitch bend), zodat je tijdens het spelen expressie kunt toevoegen door het geluid harder of zachter te laten klinken. Maar je kunt dat ook koppelen aan de aanslaggevoeligheid van je toetsen. Zo kun je dus een geluid zachter laten klinken als je zacht speelt en harder als je harder speelt. Dit regelt de DCA bijvoorbeeld. Er zijn niet veel samplers uit die tijd met deze functie. De FZ-10M komt uit 1987. Het display is niet meer heel erg fel, maar nog wel bruikbaar. Er zijn aftermarket folies te krijgen om de backlight weer beter te krijgen, maar zolang hij nog leesbaar is laat ik het zo. Daar onder vind je de Kurzweil K2500R, een workstation synthesizer met Kurzweils bekroonde V.A.S.T. technologie. Toegegeven: alle fabrikanten gaven een eigen naam aan hun synthesizertechnologie, dus of dit nou echt iets zegt weet ik niet. V.A.S.T. kan wel meerdere klanken op elkaar stapelen (standaard 3, in K2-mode zelfs 32(!)) en op elke klanklaag eigen filters toepassen. Zo kun je dus hele complexe geluiden maken. De K2500R is gebaseerd op een Motorola 68340 processor. Deze synthesizer haalt zijn geluiden uit een 8MB samplerom (uitbreidbaar tot 28MB), en heeft 48 stemmen polyfonie (of 24 in stereomode). Mijn versie heeft geen digitaal in/out-board (was optioneel) en ook geen sampleboard (ook optioneel, standaard in de K2500RS-versie). Maar hij kan wel samples van diskettes laden en van SCSI, bijvoorbeeld CD-ROM, ZIP, JAZ. Er zit ook een sequencer in. Het display is heel prettig en goed leesbaar. De geluiden zijn ook nu nog steeds indrukwekkend en zeker niet gedateerd. Die van mij heeft ook de optionele geluiden er in zitten, veelal orkest-en pianogeluiden via de Piano Option ROM. Welke ROM er nog meer in zit weet ik niet 100% zeker, ik heb hem nog niet opengeschroefd. Zou ik eigenlijk wel eens moeten doen, dan weet ik precies wat voor optionele ROMs er in zitten. Een zeer bruikbare synthesizer, ook nu nog steeds, terwijl hij uit 1996 komt.

Meerdere noten/tonen gelijktijdig in het heel kort

Gezelligheid toch

Ik pak er wel even een speclijstje bij voor het aantal stemmen enzo, die weet ik niet uit mijn hoofd. Maar operators enzo weet ik meestal wel hoe veel per synth, maar dat geldt weer alleen voor FM.

Polyfonie: Het maximaal aantal toetsen wat je tegelijk op het toetsenbord kunt indrukken die dan allemaal een afzonderlijke toon geven. Een synthesizer die enkelstemmig is noem je "monotoon" en een die er meer aan kan is "polyfoon". Met een synthesizer die 8-polyfone stemmen heeft kun je dus 8 toetsen tegelijk bespelen, druk je een 9e in zal of die 9e niet klinken, of de oudste (eerst ingedrukte) geen geluid meer geven. Nu is het met onze handen niet mogelijk om meer dan 10 stemmen polyfoon te spelen, maar ga je sequencen kun je daar natuurlijk ver boven gaan. Het geldt dan voor de complete synthesizer, dus stel er zitten ook drums in dan tellen die ook mee. Elk geluidje en elke toets in 1 stem. Even een heel simpel voorbeeld, als ik een 4-stemmig polyfone synth hebt en ik druk links de C en G in en rechts de C, E en G dan is de polyfonie op en zal of de laatste G of de onderste C niet meer te horen zijn. Hangt een beetje van de synth af. Sommige synths kunnen dubbele voices aan, dus 2 tegelijk bij 1 toets, dan gaat je polyfonie ook door de helft, want eigenlijk gebruik je 2 polyfone stemmen per toets op dat moment. En dat haakt aan bij: Multitimbraal: Meerdere verschillende stemmen tegelijk kunnen bespelen, bijvoorbeeld op verschillende midikanalen, of op verschillende toetsen. Laten we voor het gemak midikanalen aanhouden. Met een niet-multitimbrale synthesizer kun je wel een baspartij inspelen, maar dan moet je die eerst opnemen op band of in je computer en dan kun je bijvoorbeeld de begeleidingsaccoorden gaan inspelen, want dat is een ander geluid. Met een multitimbrale synthesizer kan dit tegelijk: je kunt dan op elk kanaal een eigen geluid toewijzen en zo meerdere geluiden tegelijk via 1 synthesizer laten spelen. Let wel dat in eigenlijk alle gevallen het aantal polyfone stemmen voor het totaal geldt. Dus stel je hebt een synthesizer met 8 polyfone stemmen die 8-kanaals multitimbraal is dan kun je dus in zijn totaliteit altijd maar maximaal 8 toetsen tegelijk aanslaan. Stel je zet op kanaal 1 een baslijn en op kanaal 2 een accoord van steeds 4 noten dan hou je nog maar 3 noten over voor de overige kanalen. Je krijgt door multitibraliteit geen extra polyfonie.

Als je dat zou willen doen dan kan ik wat meer leuks meenemen. Ik zal ook wat spullen meenemen waar ik geen monitor voor nodig heb, zoals de Macintosh ED, de CPC 6128 (heeft een heel eigen monitor) en wat oude laptops. Ik ga in de komende weken even inventariseren wat mee kan (en ook zorgen dat er wat op te zien/horen is).

Heb jij nog wat monitoren die je extra mee kunt nemen? Ik heb veel spul wat ik mee kan nemen, maar maar een beperkt aantal monitoren. Ik heb ook 2x composite to HDMI, dus het mogen ook modernere schermen zijn.

Mooi, dan is dat straks allemaal geen drol meer waard, net zoals de Amiibo, want die liggen nu al in de winkels voor 9-10 euro nieuw.

Leuk! Dan gaan we verder met het rechter rack, meteen ook het grootste. Van boven naar beneden: Bovenaan de Waldorf Blofeld. Eigenlijk een desktopsynthesizer, dus niet voor in een rack. Ik heb een custom made rackmount er voor. Die moet ik nog beter vastmaken, maar ik had toen ik hem ophing even niet genoeg schroeven. Inmiddels wel De Waldorf Blofeld is een virtueel analoge synthesizer. Hij is 25-stemmig polyfoon en 16-delig multitimbraal. Deze virtueel analoge synth heeft een heel eigen karakter, hij heeft 3 LFO's per voice, een arpeggiator en je kunt hem via een (betaalde) code uitbreiden met wavetables, zodat je ook (vastgestelde) waves kunt gebruiken als geluidengenerator. Een LFO is een oscillator die modulatie van de geluidengeneratoren 'bedient', maar daar zal ik allemaal later nog op ingaan. De Blofeld komt uit 2007. Daar onder vind je een weer wat uniekere synth: de Yamaha FS1R. De (voor zover bij mij bekend) enige FM-synthesizer met 8 operators. (of eigenlijk 16: 8 met en 8 zonder voice) Operators kun je vergelijken met LFO's, alleen werken ze anders. In dit geval geldt: hoe meer operators, hoe complexer het geluid. Een Ad-Lib (en de Sega Megadrive, de FB01 en de Bohm 12/24) heeft maar 4 operatoren, een DX7 6 en deze dus 8. Deze synthesizer heeft maarliefst 88 algoritmes. Algoritmes vind je alleen in FM-synthesizers en die bepalen hoe de operatoren aan elkaar zijn verbonden. Zo produceert elk algoritme dus een totaal ander soort geluid, omdat je met de ene operator de andere op een andere manier bedient. Hij is 32-stemmig polyfoon als je geen filter gebruikt, met filter hou je de helft over. Het grote nadeel is dat alles via dit kleine scherm en met die kleine knopjes moet gebeuren. Menu's, menu's, menu's. Maar als je dit eenmaal door hebt (of tegenwoordig is hij ook via de iPad relatief makkelijk te programmeren) dan kun je hiermee zo'n beetje alles mee maken, van analoogklinkend tot totaal industrial metalig. Naast FM heeft deze synth ook nog "formant sequences", een beetje vergelijkbaar met een vocoder, maar dan zonder dat je die zelf kunt bedienen, je kunt alleen kiezen. Het zijn "patronen zoals menselijke spraak wordt samengesteld". Het klinkt soms een beetje als een vocoder, maar je kunt er ook flink mee uit de bocht. Deze synthesizer is maar 1 jaar in productie geweest, omdat men in 1998 FM toch een beetje gedateerd vond waarschijnlijk, nu is hij steeds populairder aan het worden. De FS1R heeft een sound als geen enkele andere synth. En dan die grote blauwe bak: de Yamaha EX5R. De rackversie van de EX5. Dit is een nogal ondergewaardeerd beest. Maar echt een beest van een machine. Het is een AWM2-machine (samples), een AL-machine (Virtual Accoustic, een beetje zoals de Technics WSA1R), een-AN machine (Analoog physical modeling) en een FDSP-machine (Formulated Digital Sound Processing, een soort FM) allemaal in één. Het is ook nog een sampler en een sequencer, er zit een arpeggiator op, effecten, 2x midi in/uit, je kunt het zo gek niet bedenken en het zit er op. Dit beest heeft een enorm display en heel veel knoppen, zodat je niet honderden submenu's hoeft in te duiken. Het OS is vrij duidelijk en daardoor kun je zonder handleidingen door te spitten al een heel eind komen met het maken van je eigen sounds. Als dat al nodig is, want de presets in deze machine mogen er ook zeker zijn. Het mooiste aan alles is dat je ook nog meerdere van deze technieken kunt combineren. Zo kun je bijvoorbeeld 1 tot 3 AMW2-elementen (samples) combineren met een AL, AN of FDSP-element (bij FDSP kun je zelfs 4 AMW2-elementen gebruiken) of een AN met 1-3 FDSP-elementen. Je kunt hier dus ook weer geluiden maken die je nergens anders mee kunt maken, want analoog modeling (eigenlijk gewoon virtueel analoog) + FM in 1 synth en dat combineren? Je kunt er als klap op de vuurpijl ook een "breath controller" op aansluiten, dan kun je als het ware de "hardheid" van de noten van de virtueel accoustische geluiden met je mond bepalen, dit geeft een veel realistischer effect dan met toetsen, maar eerlijk is eerlijk, het klinkt wel behoorlijk plastisch. Hij is 128-stemmig polyfoon, er zit 1MB samplegeheugen in (uitbreidbaar tot 65MB). De EX5R komt uit 1998 Wat je daar onder in het rack vindt zie je in de volgende post

Gelukkig maar, anders hadden we alleen maar eenheidsworst

Die 2e track is er echt dik over voor mij, die heb ik moeten skippen.

Ik ga ze even in volgorde beluisteren, fijn

Ja, ik wil als ik straks alle synthesizers heb laten zien van elk exemplaar een filmpje maken met een korte uitleg per synth: * Presetgeluiden (geluiden die er vanaf de fabriek in zitten) * Hoe programmeer je deze synth? * Sterkste punt(en) van die synth En bij de samplers wil ik laten zien hoe makkelijk (of moeilijk) het is om iets te samplen en bij te knippen. Ik denk wel dat het leuk is om dat in het Engels te doen, want daarmee bereik ik wellicht nog wat meer publiek. Maar dat is niet iets wat met een paar dagen klaar is natuurlijk Ik zal elke synth moeten doorgronden voor ik er echt iets mee kan.

Deel 2: de toetsen. Zonder toetsen is het lastig spelen, dan moet je namelijk alles gaan sequencen of triggeren op een andere manier. Dus heb ik ook toetsen. Maar niet alleen 'domme' midikeyboards, ik heb gewoon 4 synthesizers op een rack staan, daar komen ze, van onder naar boven: Het onderste keyboard is de Yamaha DX7IIFD. Dat is eigenlijk 2x de Yamaha DX7 (er kunnen 2x zo veel geluiden in en je kunt er 2 tegelijk spelen, over elkaar heen, of verdeeld over het keyboard) en de FD staat voor Floppy Drive. Jazeker, je kunt heel veel patches (geluiden) op diskette opslaan en laden. Alleen helaas niet rechtstreeks, het moet via de cartridge (dat groenige ding links), dus: patches naar de cartridge laden vanaf diskette, dat kan. Deze DX7 is ook nog eens stereo. Een FM-synthesizer is altijd digitaal. Hij is 16-stemmig polyfoon (in totaal, dus gebruik je 2 voices dan zijn het er nog 8, want x2), het is een 6-operator FM synthesizer met 32 algoritmes, net als de originele DX7, de grootste verschillen met de originele DX7 zijn daarnaast: alles is intern nu 16-bit (was 12-bit) en de II heeft volledige midisupport. Het toetsenbord is behoorlijk lawaaiig, maar ik vind hem toch erg fijn spelen. Deze komt uit 1986. Een verdieping hoger vinden we de Roland JX-10, ook wel Super JX. Dit zijn eigenlijk 2 stuks Roland JX-8P in één. 76 toetsen, aanslaggevoelig en met regelbare aftertouch. Deze synthesizer is analoog, met digitale oscillatoren. Dit houdt in: het warme geluid van een analoge synthesizer, maar met de betrouwbaarheid en reproduceerbaarheid van een digitale. Midi en vooral sysex-support was een ramp bij deze, maar ik heb er een nieuwe ROM in gezet van Frederic Vecoven, hij heeft niet alleen sysex gefixt, maar ook heb ik nu plek voor honderden geluiden, in plaats van de ingebouwde 64 (+ 64 in de cartridge). Deze analoge synthesizer is 12-stemmig polyfoon en komt uit 1986. De Vecoven-rom komt uit 2017. Daarboven vinden we de Gem S2 Turbo. Een van de weinige synthesizers met polyfone aftertouch. Zonder nu heel diep in details te treden een kleine uitleg: Aftertouch is als je de toetsen die je al in hebt gedrukt nog wat harder indrukt, voor variatie, volume of vibrato bijvoorbeeld. Normaal is het zo dat als je bijvoorbeeld 6 toetsen indrukt, maar bij 1 toets aftertouch gebruikt, dat gewoon alle toetsen en dus alle geluiden in die aftertouch meegaan. Bij polyfone aftertouch is dat niet het geval, dan voeg je de aftertoucheffecten alleen toe aan de toetsen waarbij je ook echt aftertouch gebruikt. Dit is een 32-stemmig polyfone synthesizer/sampler. Er zit 2MB aan samplegeheugen in en is voorzien van een HD-diskdrive waarvan je samples kunt laden, maar ook midifiles. Het is een samplegebaseerde synthesizer, maar zeker geen "rompler". Een rompler is eigenlijk niet meer dan een bak met vaste geluiden, samples, waar je wat effecten en filters overheen kunt gooien. Nee, de S2 Turbo is een volwaardige synthesizer die ook samples leest. Deze synthesizer heeft heel mooie effecten en dikke reverbs, maar helaas zijn die dan weer mono. Er bestaat ook een S3, dezelfde synthesizer, maar dan met 76 toetsen in plaats van 61. Het toetsenbord is ontzettend fijn en het display is heel groot en goed leesbaar. De S2 komt uit 1992, de Turbo-upgrade uit 1993. Helemaal bovenaan mijn modernste synthesizer, de Korg M3. Ik heb de XPanded versie, extra samplegeheugen en het Radias-board. Dit is de 73-toetsenversie. Indrukwekkende specs: 120 stemmig polyfoon (60 in double mode), 320mb geheugen, touchscreen, usb. Hij gebruikt samples als voices, maar doet dit zeer indrukwekkend. De instrumentgeluiden zijn overtuigend. Het toetsenbord is heel erg fijn, het is semi-weighted en voelt al meer richting een piano, ook al zijn deze toetsen gewoon van plastic. Het EXB-Radias board voegt aan deze synthesizer nog een Virtueel Analoge synthesizer toe ook. Dit Radias-board is een 24-stemmig polyfoon, virtueel analoge synthesizer, 4-kanaals multitimbraal en een 16-bands vocoder. De Korg M3 komt uit 2007, de XPanded uit eind 2008. Met bovenstaande 4 synthesizers bedien ik alles uit beide racks. Hierna zal het rack rechts volgen, hierin zitten nog eens 12 synths/samplers, het hoofdmengpaneel en de effecten.

Dit is het kleinste gedeelte, maar omdat ik het graag gedetailleerd doe duurt het even voor ik de rest kan posten

Ik heb geen handleiding. Het instellingenmenu krijg je door in het hoofdmenu op het photoplaylogo te tappen, eerst links van de P, dan rechts van de Y en dat een paar leer P Y P Y P geloof ik. Maar dat is beperkt, de echte instellingen bereik je door de kap open te doen waar de monitor achter zit en dan rechtsboven op de rode knop te drukken.

Er is al een topic over synthesizers geweest, ooit, maar in dit topic leek het me leuk om te laten zien wat ik in de tussentijd aan synths verzameld heb en wat voor soort synthesizers het zijn. Daarnaast kan ik natuurlijk ook altijd vragen over synthesizers beantwoorden. Ik ga ook beschrijvingen geven en uiteindelijk ook alle synths via video's laten zien en horen. Niet alle displays zien er even goed uit op de foto's, dat heeft te maken met de vernieuwingsfrequentie en de sluitertijd van de foto. Ze zijn hier allemaal goed leesbaar (op een enkele na, maar dan zal ik het apart benoemen). Dit is momenteel mijn setup (deel 1): In het rack links vind je bovenaan de Clavia Nord Rack 2. Hier heb ik een uitbreidingskaart bij. Het is de oude 2-versie (er is ook een 2x). Deze synthesizer is "virtueel analoog". Hij is 16-stemmig polyfoon, dat wil zeggen dat hij 16 geluiden/toetsen tegelijk kan laten horen. Hij is ook 4-stemmig multitimbraal en dat wil zeggen dat hij tot 4 afzonderlijke geluiden tegelijk kan afspelen (maar in totaal dus maximaal 16 "toetsen" tegelijkertijd, onderverdeeld over die 1, 2, 3 of 4 geluiden). Deze komt uit 1997. Daar onder een uniek exemplaar, er zijn er maar weinig van gemaakt. De Technics WSA1R. Dit is een Acoustic Modeling Synthesizer, 64-stemmig polyfoon en hij kan ook midifiles van diskettes spelen. Hij komt uit 1995 en is de laatste synthesizer die Technics ooit maakte. Hierna maakten ze alleen nog arrangerkeyboards. Onder de Technics vind je een bekende synthesizer, ook virtueel analoog, de Access Virus b. In heel veel dancemuziek gebruikt. Heel toegankelijke synth en ik heb de houten zijkantjes vervangen voor custom made rackoren. Uiteraard heb ik de houten zijkantjes nog en kunnen die weer worden teruggezet. Hij is 16-stemmig polyfoon en komt uit 1999. Er onder staat een Orla DE 49, dit is een orgel-expansie. Een oud raar ding, maar wel leuk: met drawbars! Voor de echte orgelsound, veel meer info heb ik er niet over. Daar onder staat de Yamaha FB-01. Een 4-operator (digitale) FM-synthesizer. Deze klinkt ongeveer als een Ad-Lib kaart (of een Sega Megadrive). Hij is 8-stemmig polyfoon en 8-stemmig multitimbraal, dat betekent dat als je 8 stemmen multitimbraal gebruikt je maar 1 stem aan polyfonie overhoudt. Deze komt uit 1986 Rechts van de FB-01 wat diskettes met sounds voor de WSA1R en er onder het linker mengpaneel. Onder het mengpaneel 2x Boss (Roland) SE-50 effectprocessors. Maar die ga ik binnenkort vervangen voor 1 ander exemplaar. Onder de effectprocessors hangt weer een unieke synthesizer, het is de Bohm Dynamic 12/24. Een 4-operator FM-synthesizer met een display met 4 karakters. Ga dat maar eens programmeren. Deze heeft een ROM-uitbreiding en daardoor 2x zo veel banks als de originele synth had. Het was ooit een bouwpakket en ik heb hem gekocht van degene die hem heeft gebouwd. Ik kreeg alle documentatie en de oorspronkelijke ROM erbij. Werd in de tijd gebruikt als uitbreiding op je orgel. Hier kun je echt wel heel wilde FM-gein mee uithalen, als je de tijd neemt om hem met de zeer onhandige 0 t/m 9 knoppen te programmeren. Sounds opslaan en terughalen kan via datacassettes (zoals een MSX/C64). Hij is 24-stemmig polyfoon en 2-stemmig multitimbraal (maar dan hou je 12 stemmen polyfonie over). Onder de Bohm zie je de Opcode Studio 5LX. Hierop kun je tot 15 midi-apparaten aan elkaar knopen en via de computer (een Mac) alles wat je maar kunt verzinnen programmeren. Bijvoorbeeld als ik toets 1 van synth 8 indruk wil ik synth 3 horen. Ik noem het mijn gateway naar Midi Heaven. Ik heb er 2 en die zijn gekoppeld, zodoende kan ik 30 synths aan elkaar koppelen zonder ooit een kabel hoeven te wisselen. De Studio 5LX heeft zijn eigen 68000 processor en is voor mij de ideale studiovriend. Onder de Studio 5LX hangt de Akai S01 sampler, mijn laatste aanwinst. Deze heeft de geheugenuitbreiding (er zit nu 2MB geheugen in). Hij samplet 16 bit, 32KHz (cd-kwaliteit is 16 bit 44,1KHz). Een klassieker uit 1993, maar wel voor de sampleguys met een smallere beurs, het was een budgetmodel. Daardoor wel extreem eenvoudig in de bediening. Is de simpelst te bedienen sampler die ik heb. Er kunnen maximaal 8 samples in (alles mono) en die kan hij ook alle 8 tegelijk afspelen als je dat zou willen. Dankzij de geheugenuitbreiding kun je in totaal, verdeeld over de 8 samples 32,25 seconden samplen. De enige opslagmogelijkheid is de interne diskdrive (HD). De sampler is in zijn geheel mono en heeft dus ook maar 1 enkele audio-uitgang. Als laatste in deze setup: de Macintosh Quadra 700 uit 1991. Draait op MacOS 8. Er zit een 68040 processor in (25MHz) en ik gebruik hem om de Studio 5LX te programmeren. Die Opcodes draaien verder stand-alone, je hebt de Mac alleen nodig als je dingen wil veranderen (apparaten, patches). Ik dacht dat er 16mb geheugen in zit. Dit is het linkerdeel van de studio, het middendeel met 4 toetsensynthesizers volgt hierna.

Je mag hier echt iedereen je en jij noemen, het is een community, we hebben hier geen u's (maar als het de Vlaamse vorm van u is dan begrijp ik het ). In de BIOS kun je instellingen doen voor de seriële poorten en er staan er bijvoorbeeld 2 op hetzelfde IRQ (ik denk de geldlezer en nog iets). Je kunt niet naar de DOS-prompt normaal gezien en alles zou daar gewoon goed moeten staan, het is veel waarschijnlijker een BIOSprobleem. Rechtsboven op het forum kun je zoeken, zoek je naar Photoplay vind je dit topic: en dan met name deze post:

Welkom op Retroforum! Klinkt alsof je BIOS-instellingen niet goed staan en je touchscreen op de verkeerde poort staat ingesteld of de poort waar die in zit op het verkeerde adres of op de verkeerde IRQ. De instellingen vind je in het andere Photoplaytopic.

Die eerste twee vind ik tof, de laatste heeft naar mijn mening wat te veel gitaar, ben daar niet dol op.

Ik heb een zeer fijn album ontdekt, het is al van vorig jaar, maar echt wel het luisteren waard, je kunt dit gewoon bij Bandcamp streamen: https://newretrowave.bandcamp.com/album/nocturn Je kunt nu voor $1,50 (of $3 voor alles) voordelig kennis maken met een aantal albums waar ook synthwave tussen zit: https://groupees.com/retromusic

Telecable bestaat nog wel https://en.wikipedia.org/wiki/Telescreen_(company)

Zou het Mashed zijn?